Gülay Gereççi – Diş hekimi |
1999 yılı, İsveç’te diş tedavisi ve bakımı sisteminde köklü bir değişikliği de beraberinde getirdi. Bu değişiklik iki temel noktada toplanabilir.
Birincisi; daha önceki yıllarda “Försäkringskassa” tarafından belirlenmiş olan diş bakım ve tedavi ücretlerinin serbest bırakılması. Yani, bir diş doktorunun kendi fiyatlarını belirleyebilmesi. (Bu durum aynı tedavi için farklı kliniklerde oldukça farklı fiyatlar istenmesi anlamına geliyor.)
İkinci temel değişiklik ise, devlet desteğinin bir grup tedaviden (protez gibi) önemli ölçüde çekilmesi. İsveççesi ile “Bas tandvård” denilen temel tedavi grubuna giren tedavilerde (diş çekimi, dolgular, kanal tedavisi gibi), devlet, tedavi döneminin başından itibaren belli bir destekte bulunacak.
Bu destek, 1988’de geçerli olan ve “Försäkringkassa” tarafından belirlenmiş olan tedavi fiyatlarının yüzde 30’una karşılık oluyor. Yine “Bas Tandvard”a giren ilk muayene için 30 yaşından büyüklere devlet desteği yok. Yani, muayene ücretini yaşınız 30’u geçmiş ise tamamen siz ödeyeceksiniz.
Protetik -çeşitli biçimlerde takma diş yapımı- ise devlet desteğini önemli ölçüde yitirdi. Tedavi masrafının çoğunu hasta ödüyor. Artık protez yaptırmak birçok kişi için bütçeleri zorlayacak. Neyse ki, 19 yaşına kadar geçerli olan ücretsiz diş bakımı ve tedavisi henüz bu kısıtlamalardan nasibini almadı.
Aileler, eskiden olduğu gibi, çocuklarının diş bakımı için devlet kliniklerini (Folktandvård) ya da özel diş kliniklerini seçmekte serbestler. Sistemdeki bu temel değişiklik diğer birçok alanda da örneklerini gördüğümüz gibi devlet desteğinin azaltılması politikasının bir parçası.
İsveç devleti sosyal devlet özelliğini terketme yolunda. Ağız ve diş sağlığı da artık İsveçlilerin deyişiyle bir “klass fråga” olmuş durumda. Yani, artık diş sağlığımıza bakılarak hangi toplumsal sınıfa ait olduğumuz kolayca kestirilebilecek.
| Mayıs 1999
