Mart2004:Dilek Yaraş
Sigarayı bırakmak çok mu kolay? Yoksa siz de defalarca bırakıp sonra yine başlayanlardan mısınız? O halde size yeni bir fırsat, 2 Mayıs‛ta dünyanın 100 ülkesinde 1 milyon kişi sigarasını bir daha yakmamak üzere söndürecek. Gün geçtikçe daha fazla sayıda tiryaki sigarayı bırakmayı seçiyor. 1970‛li yıllarda özellikle gençler arasında sigara içmek modaydı. Ama artık bu modanın yerini sağlıklı, enerjik ve temiz bir hayat seçimi aldı.
Gençler gün geçtikçe daha bilinçli oluyorlar. Örneğin en son araştırmalara göre 9. sınıfa gidip de sigara içen kızların oranı 1999’de yüzde 18 iken bu sayı 2003’te yüzde 13’e düştü. Oğlanlarda ise bu oran yüzde 10’dan yüzde 7’ye düştü. Artık sigara içenlere hayranlık duyulmuyor. Tam tersi acımayla karışık bir küçümseme tiryakilerin karşılaştığı. Özellikle de İsveç ve diğer Avrupa ülkelerinde.
Yine de, dünya sağlık örgütü WHO’nun rakamlarına göre, bütün dünyada yılda 3,5 milyon kişi sigaradan dolayı erken ölüyor. Önlem alınmazsa bu sayı 25-30 yıl içince 10 milyona çıkabilir, bu sayının 7 milyonu ise geri kalmış ülkelerin insanlarına ait.
Sigaradan dolayı erken ölenlerin yarısı 35-69 yaş arası erkekler. İsveç’te her yıl 6 bin 400 kişinin sigaradan ötürü erken öldüğü biliniyor. Bütün bunları düşününce de si- gara tiryakilerinin yüzde 85’inin sigarayı bırakmak iste- mesine şaşmamak gerek.
İsveç’te sigara bağımlılığını en aza indirgemek için sadece sigaraya zam yapmakla yetinilmiyor. Hükümet, restoran ve kafeteryalarda sigara yasağı uygulanması için kanun önergesinde bulundu. Yasağın 1 Haziran 2005 tarihinden itibaren uygulanmaya koyulması bekleniyor.
İnsan, her ne kadar yasakçı zihniyetlere karşı olsa da bu konudaki bir yasağa itiraz etmek çok zor. Öyle ya kendini yavaş yavaş da olsa öldürmenin yasaklanmasına kim karşı çıkabilir ki?
Onun için en iyisi sigarayı kendi seçimimizle bırakıp bunun gururunu yaşamak. Üstelik bu hem kendimizin hem çevremizin yüzde yüz kazançlı çıktığı bir gelecek yatırımı, hem de olumlu sonuçlarının daha ilk günlerden görülmeye başlandığı türden.
Sigarayı bırakmanın yararları!
Gelin sigarayı bırakınca hayatınızda ne gibi olumlu değişiklikler oluyor bir göz atalım.
– Sağlığınız düzelir.
– Tad duyunuz yerine gelir.
– Cildiniz güzelleşir, renginiz düzelir
– Kokuları daha iyi ayırt edebilirsiniz.
– Yılda aşağı yukarı 13 bin kron tasarrufunuz olur.
– Kendinize saygınız artar.
– Kalp damar hastalıkları riskiniz azalır
– Kan dolaşımınız düzelir
– Nefesiniz, eviniz, arabanız, giysileriniz daha iyi kokar. – Sigarayı hâlâ bırakamadığınız için kendinize kızmaktan kurtulursunuz.
– Çocuklarımız için iyi bir örnek olursunuz.
– Yakınlarınızı sigara dumanından kurtarırsınız.
– Fiziksel olarak daha iyi hissedersiniz. Canlanırsınız.
– Spordaki performansınız artar.
– Zamandan kazanırsınız. Hem de her gün en az 1,5 saat. – Daha iyi bir eş ve sevgili olursunuz.
– Güzelleşirsiniz.
Peki ama nasıl bırakacağız?
Halk Sağlığı Enstitüsünün Sigarayı Bırakma kampanyası projesinin sorumlusu psikolog Barbro Holm Ivarsson 8 yıl boyunca sigara bırakmak isteyen yüzlerce kişiye tedavi uygulayarak onların sigarayı bırakmasını sağladı. Ivarsson, sigarayı bırakabilmeniz için şunları öğütlüyor:
1- Başarının yarı yolu bırakma tarihinizi planlamaktan geçer. Sigarayı bırakmak için 3-6 hafta sonrasına bir tarih belirlerseniz başarı şansınız büyük olur.
2- Bırakma tarihinize kadar olan sürece, sadece açık alanlarda sigara için, ya da sigaraya ayrılmış özel alanlarda. Bu tutum, sizin sigara içme alışkanlığınızın yavaş yavaş değişmesine yardım. eder.
3- Bütün bunlardan öte sigarayı bırakma motivas- yonunuz çok önemlidir. Neden bırakmak istiyorsunuz sigarayı? Bırakınca kazancınız ne olacak?
Çocuklarınızın sigara içmesine kesinlikle izin vermeyin. Hatta, YASAKLAYIN! diyor Ivarson.
Biraz motive olmaya ne dersiniz?
– Daha sağlıklı, daha canlı, daha güzel ve daha dayanıklı olmak istiyor musunuz?
-Daha çok yaşamak istiyor musunuz?
-Çocuklarınıza daha iyi bir örnek olmak istiyor musunuz?
-Daha yararlı ve eğlenceli şeyler yapmaya daha çok zaman kalsın istiyor musunuz?
-20 yıl içinde en az çeyrek milyon kron kazanmak istiyor musunuz?
Bu soruların hepsine “evet” yanıtı verdiyseniz yapacağınız tek şey sigarayı bırakmaktır. Çünkü sigarayı bırakınca bütün bunlar hayatınızın gerçek bir parçası olacaktır.
Zaman gelince tamamen bırakın!
1- Nikotin krizinden korkmayın. Dayanın. Bir süre sonra kurtulacaksınız. Sigara içtiğiniz sürece nikotin canavarının yaşamasına katkıda bulunmuş olur-sununuz. Nikotin krizinin en yaygın belirtileri; baş dönmesi, konsantrasyon zorluğu ve sinirdir. Ama bütün bu belirtileri vücudunuzdaki canavarın can çekişmekte olmasına bir işaret olarak yorumlarsanız kendinizi daha güçlü hissedersiniz. Gerçekten de, bu gelip geçici sıkıntılar bedeninizin zehiri atmaya ve iyileşmeye başladığının bir göstergesidir.
Sigaralarınızı ve sigarayla ilgili herşeyi çöpe atın.
Bir tek nefes bile çekmeyin bıraktıktan sonra. Ara sıra içmeye kalkarsanız, sigara ihtiyacından asla kurtulamazsınız. Canınız sigara içmek istediği an, hayalinizde bir oyun oynayarak zamanı geriye doğru kaydırın ve sigaranızı daha yeni söndürdüğünüzü varsayın.
2- Düzenli yemek yemelisiniz. Bu özellikle sigarayı bıraktığınız ilk günlerde çok önemlidir. Çünkü, olabildiğince iyi hissetmelisiniz kendinizi. Üç öğün ye- mek yemek, ara öğünlerde ise meyve, sebze yemek çok yararlıdır. Kilo almak istemiyorsanız yağlı yiyeceklerden uzak durun. Bol bol su için. Canınız sigara çektiğinde bir- kaç bardak su iyi gelecektir. Sigara arzusu sadece birkaç dakikalık geçici bir arzudur. Bu arzuyu hissettiğiniz an hareket etmeniz dayanmanızı kolaylaştırır.
3- Her isteyen sigarayı bırakabilir. Ama bunun için, sigaranın günlük hayatınıza renk ve zevk kattığı yanılsamasından kurtulmanız gerekir. Ayrıca, bu yanılsama sadece sigara tiryakilerine aittir. Çevrenizde- ki sigara içmeyenlere bir bakın. Sigara içmedikleri için hayatlarında bir eksiklik var gibi görünüyor mu?
Sigarayı bırakmak için 020-84 00 00 numaralı telefondan ücretsiz sağlık danışma hattını arayabilirsiniz. Ayrıca; internete girme olanağınız varsa, www.cancerfonden.se/ slutaroka veya www.halsolinjen.nu adreslerini tıklarsanız konuyla ile ilgili her türlü bilgiye ulaşabilirsiniz. Bireysel yardıma gereksinme duyuyorsanız, bölgenizdeki sağlık ocağına danışabilirsiniz.
Sigarayı bırakma kampanyası çerçevesindeki etkinlikler:
*İlham verici, okuması kolay bir dergi, ’’Sluta röka’’. Bu dergi, 1 milyon 400 bin adet basılarak, ICA marketle- rine, eczanelere ve sağlık ocaklarına dağıtılacak.
*100 ülkenin katıldığı Uluslararası ’’Quit and Win 2004’’ yarışması ile ortaklaşa bir ’’Bırak ve kazan’’ yarışması. Yarışmanın amacı, dünya çapında 1 milyon sigara tiryakisinin 2 Mayıs’ta sigarayı bırakarak en az 4 hafta boyunca, yani 29 Mayıs’a kadar sigara içme- den durmaları. Yarışmaya 18 yaşını dolduran her- kes katılabilir. İsveç’teki yarışmaya katılan uluslarası yarışmaya da katılmış sayılacak. Katılımcılara değişik gezi ödülleri dağıtılacak. Yarışmaya www. slutaochvinn.org adresinden katılınabilir.
*Kanal 4+’ta Nisan ayı ortalarında başlaması düşünülen ’’Big Brother’’ tipi bir programında izleyiciler kameraların karşısında sigara bırakan toplumun değişik kesimlerinden 4-5 kişinin sigara bırakma mücadelesini izleyecekler. 6 bölümlük bu dizi nikotin ve sigara endüstrisi ile ilgili en son araştırmalarla bitecek.
*Büyük bir akşam gazetesi, gazetenin halkla ilişkiler kampanyasında ’’sigara bırakıyoruz’’ sloganını kullanacak, aynı gazete web sayfasında sigarayı bırakanlar klubü kurmayı da planlıyor.
*Kanser Fonu’nun sigarayı bırakma sayfası www. cancerfonden.se/slutaroka geliştirilip daha ilgi çekici hale getirilecek ve kampanya boyunca iyice göz önünde olacak.
*Birden fazla radyo kanalıyla işbirliği yapılarak. Sigarayı bırakma yolları hakkında dinleyicilere bilgi verilecek. Yarışmalar yapılacak.
*Nisan ayı boyunca pek çok sendika ve işveren organizasyonları üyelerine sigara bırakma konusunda bilgilendirme toplantıları düzenleyecekler. İş yerinde sigarayı bırakmak isteyen elemanlarına yardım etmek isteyen işverenlere yardımcı olacaklar.
